Ευεργετική επίδραση στην εισπραξιμότητα εσόδων από ΦΠΑ έχει η ευρεία υιοθέτηση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών. Η δε υποχρεωτική χρήση ηλεκτρονικών συναλλαγών μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο περιορισμού της φοροδιαφυγής και βελτίωσης της φορολογικής συμμόρφωσης.
Το μερίδιο της ιδιωτικής καταναλωτικής δαπάνης, μέσω “πλαστικού χρήματος”, ανήλθε σε 11,1% το 1ο εξάμηνο του 2016Στην Ελλάδα, η σημαντική αύξηση στη χρήση καρτών πληρωμής, μετά την επιβολή περιορισμών στην ανάληψη μετρητών τον Ιούλιο του 2015, εκτιμάται ότι επίδρασε και επιδρά θετικά στην πορεία των εσόδων από ΦΠΑ, βελτιώνοντας την εισπραξιμότητά του.
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, η έντονα αυξητική πορεία των εσόδων ΦΠΑ από το τέλος του 2015 βρίσκεται σε έντονη αντίθεση με την ετήσια συρρίκνωση της φορολογικής βάσης και υποδηλώνει τη θετική επίδραση παραγόντων άλλων από τη φορολογική βάση και τους φορολογικούς συντελεστές.
“Στο βαθμό που η φοροδιαφυγή και η παραοικονομία ευνοούνται από τη χρήση μετρητών, η επιβολή περιορισμών στην ανάληψη μετρητών και η επακόλουθη αύξηση της χρήσης πιστωτικών και χρεωστικών καρτών ενδέχεται να έχουν περιορίσει το περιθώριο της φοροδιαφυγής, βελτιώνοντας την εισπραξιμότητα του ΦΠΑ”, αναφέρει σε σχετική μελέτη της η Τράπεζα της Ελλάδας.
Όπως διαπιστώνει η μελέτη, η επιβολή περιορισμών στην ανάληψη μετρητών τον Ιούλιο του 2015, συνοδεύθηκε από ραγδαία αύξηση στη χρήση πιστωτικών και χρεωστικών καρτών. Το 2ο εξάμηνο του 2015 το μερίδιο της ιδιωτικής καταναλωτικής δαπάνης, που πραγματοποιήθηκε μέσω “πλαστικού χρήματος”, διπλασιάστηκε σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2014 και ανήλθε σε 9,4%, την υψηλότερη τιμή που είχε καταγραφεί ιστορικά. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η αμέσως προηγούμενη υψηλότερη τιμή ήταν 5,4% το 2007. Η αυξανόμενη χρήση πλαστικού χρήματος συνεχίστηκε και το 2016 και ανήλθε κατά το 1ο εξάμηνο στο 11,1% της ιδιωτικής κατανάλωσης.
Αύξηση εσόδων
Η μελέτη, με βάση την εμπειρική διερεύνηση της σχέσης πλαστικού χρήματος και εσόδων ΦΠΑ, διαπιστώνει ότι μια αύξηση στο μερίδιο της ιδιωτικής καταναλωτικής δαπάνης, που πραγματοποιείται μέσω πλαστικού χρήματος, κατά 1 ποσοστιαία μονάδα, οδηγεί σε αύξηση των εσόδων ΦΠΑ κατά περίπου 1% το πρώτο έτος. Μακροπρόθεσμα, αυτό το ποσοστό μπορεί να ανέλθει έως και 6%. Επιπλέον, εκτιμάται μακροπρόθεσμη βελτίωση της εισπραξιμότητας κατά περίπου 0,4% - 1,7%.
Με βάση τις παραπάνω εκτιμήσεις, η αύξηση της χρήσης “πλαστικού χρήματος”, που παρατηρήθηκε το 3ο τρίμηνο του 2015, δικαιολογεί βελτίωση των εσόδων ΦΠΑ κατά περίπου €0,6 δις - €0,9 δις έως και το 2ο τρίμηνο του 2016.
Διεθνής εμπειρία
Η μελέτη της ΤτΕ, επικαλούμενη τη διεθνή εμπειρία, σημειώνει ότι η θέσπιση μιας σειράς μέτρων προς την τόνωση της χρήσης “πλαστικού χρήματος” στη Νότιο Κορέα οδήγησε την περίοδο 1999-2010 σε τετραπλασιασμό του μεριδίου των καρτών πληρωμής στην ιδιωτική κατανάλωση σε πάνω από 65%, με παράλληλη επιτάχυνση των φορολογικών εισπράξεων.